SPK ve Borsa İstanbul, Covid-19’un yarattığı küresel krizin piyasalar ve kurumsal operasyon süreçlerini sekteye uğratmaması adına alınan son kararları paylaştı.
SPK ve Borsa İstanbul tarafından açıklanan tedbirler arasında yaşanan küresel krizin piyasaları ve kurumların operasyonel süreçlerini sekteye uğratmamasını ve piyasalarda oluşan olumsuz etkinin sınırlandırılmasını amaçlayan aşağıdaki tedbirler yer aldı.
1. Personelin yarı zamanlı/ dönüşümlü/ uzaktan erişimli veya kurumun belirleyeceği benzeri diğer usuller çerçevesinde çalıştırılmasının kendi sorumlulukları dahilinde mümkün olduğu hususunun aracı kurumlara ve portföy yönetim şirketlerine bildirilmesine karar verildi.
2. Tevsik edilebilecek şekilde alınacak bir müşteri onayı çerçevesinde, emir alınması, kabulü ve iletimiyle ilgili olası müşteri uyuşmazlıklarında makul kabul edilebilecek tevsik edici kayıt mekanizmalarının kurulması ve gerçekleştirilecek işlemler hakkında müşterilere gerekli bilgilendirmelerin yapılması şartlarıyla, uzaktan erişimli çalışması öngörülen personelin cep telefonlarında yer alan mobil uygulamalar (whatsapp vb.) üzerinden tesis edilecek iletişimler yoluyla ve/veya personele tahsis edilmiş kişisel e-posta adresi üzerinden emir kabul edilmesinin Kurul karar tarihinden itibaren ikinci bir duyuru yapılıncaya kadar mümkün olduğu hakkında yatırım kuruluşlarının ve portföy yönetim şirketlerinin bilgilendirilmesine ve emir iletim süreçlerinde yapılacak değişikliklerin ilgili kuruluşların internet sitelerinin giriş sayfasında müşterilere duyurulması gerektiğinin bildirilmesine karar verildi.
3. Kredili işlemlerde özkaynak koruma oranının asgari %35 olması ve teminat oranının bu oranın altına düşmesi halinde %50’ye tamamlanmasını düzenleyen hükmün, Kurul karar tarihinden itibaren ikinci bir duyuru yapılıncaya kadar %35’e tamamlatılacak şekilde uygulanmasına ve Seri:V, No:65 sayılı Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğ’in 35’nci maddesinin uygulanmamasına karar verildi.
4. Kurulun 21.07.2016 tarih ve 25.07.2016 tarihli basın duyuruları ile halka açık ortaklıkların borsada işlem gören paylarının geri alımını herhangi bir limit söz konusu olmaksızın gerçekleştirebilmelerine imkân sağlandığı, Kurulun 25.07.2016 tarihli basın duyurusunda da belirtildiği üzere Kurul duyurusu çerçevesinde gerçekleştirilecek pay geri alımları öncesinde, asgari olarak söz konusu geri alımın amacını, geri alıma konu edilebilecek azami pay sayısını ve bu iş için ayrılabilecek azami fon tutarını içeren bir yönetim kurulu kararı alınarak kamuya açıklanması gerektiği, mevcut durumda yürürlükte olan bir geri alım programı olan halka açık ortaklıklar söz konusu geri alım programını II-22.1 sayılı Geri Alınan Paylar Tebliği hükümleri çerçevesinde yürütebilecekleri gibi bu ortaklıklarca Kurulun 21.07.2016 tarihli duyurusunda yer alan imkânlardan faydalanılmak istenmesi durumunda konuya ilişkin yönetim kurulu kararı alınması gerektiği kamuoyu ile paylaşılmış olup Kurulun 21.07.2016 ve 25.07.2016 tarihli basın duyurularının halen yürürlükte olduğunun kamuoyuna hatırlatılmasına karar verildi.
5.
a. Portföy yönetim şirketleri ve aracı kurumların 01.01.2019-31.12.2019 hesap dönemi ile 01.01.2020-31.03.2020 üç aylık ara hesap dönemine ait finansal raporlarının bildiriminin, sermaye piyasası mevzuatında belirlenmiş olan nihai bildirim sürelerini takip eden ayın sonuna kadar yapılabilmesine,
b. Yatırım fonlarının (gayrimenkul, girişim sermayesi ve borsa yatırım fonları dahil) 01.01.2019-31.12.2019 hesap dönemine ait finansal raporlarının bildiriminin ve emeklilik yatırım fonlarının 01.01.2019-31.12.2019 hesap dönemine ait yıllık raporlarının ilanının 30.04.2020 tarihine kadar yapılabilmesine,
c. Sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören işletmelerin 01.01.2020-31.03.2020 üç aylık ara hesap dönemine ait finansal raporlarının bildiriminin ilgili mevzuatta belirlenen sürelere 30 gün eklenmek suretiyle yapılabilmesine,
d. Sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem görmeyen sermaye piyasası mevzuatına tabi işletmelerin 01.01.2019-31.12.2019 dönemine ilişkin ve henüz ilgili mevzuat kapsamında bildirimi yapılmayan finansal raporlarının bildiriminin, sermaye piyasası mevzuatında belirlenmiş olan nihai bildirim süresini takip eden ayın sonuna kadar yapılabilmesine,
e. Özel hesap dönemine sahip ve sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerinde işlem gören işletmelerin nihai bildirim süresi Mart veya Nisan ayı olan ve henüz kamuya duyurulmamış finansal raporlarının bildiriminin ilgili mevzuatla belirlenen sürelerine 30 gün eklenmek suretiyle yapılabilmesine,
f. Yatırımcı Tazmin Merkezi Yönetmeliği’nin “Zamanaşımı İlanı” başlıklı 25’inci maddesinin 1 ve 2’nci fıkralarındaki sürelerin birer ay uzatılmasına karar verildi.
6. Sermaye piyasası kurumlarının Kurulumuza yapacakları bildirim ve başvuruların Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) üzerinden yapılabileceğinin hatırlatılmasına karar verildi.
SPK'nın ve Borsa İstanbul'un Aldığı Diğer Önlemler
Fiyat Volatilitesi
Açığa satış yasağı ikinci bir duyuruya kadar yürürlükte kalmaya devam edecektir.
Halka açık şirketlerin kendi paylarını herhangi bir kısıtlama olmaksızın borsadan geri almaya devam edebileceklerine ilişkin SPK kararı ikinci bir duyuruya kadar yürürlükte kalmaya devam edecektir. Buna göre, halka açık ortaklıklar şirketler geri almak için mevcut geri alım planlarını kullanılabilecekleri gibi bir yönetim kurulu kararı ile yeni bir geri alım planını da yürürlüğe alabilecektir.
Kredili işlemlerde özkaynak koruma oranı %35 olacak. Mevcut teminat oranı, bu değerin altına düşerse teminat oranı %50'ye değil %35'e tamamlatılacaktır.
Tedbir uyarınca özkaynak tamamlama veya takas yükümlülüğünü yerine getirmeyen kişilerin Borsa Istanbul'a bildirilmesi ve söz konusu kişilerin bilgilerinin Borsa Istanbul tarafından ilan edilmesi ikinci bir duyuruya kadar ertelenmiştir.
Borsa Istanbul; payların fiyat marjları, devre kesici tetikleme oranı, devre kesici emir toplama süreleri ile vadeli işlem sözleşmelerinde uygulanan günlük fiyat değişim limitlerinde birtakım düzenlemeler yapmıştır. Söz konusu düzenlemeler, 13 Mart 2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olup Borsa Istanbul tarafından yapılacak ikinci bir duyuruya kadar geçerli olacaktır.
Borsa Istanbul Yıldız Pazar ("Yıldız Pazar") ve Borsa Istanbul Ana Pazar'da ("Ana Pazar");
· İşlem gören paylarda uygulanan fiyat marjının %10'a düşürülmesi,
· İşlem gören paylarda uygulanan devre kesici tetikleme oranının %5'e düşürülmesi,
· İşlem gören paylarda uygulanan devre kesici sonrası emir toplama süresinin 30 dakika olarak uygulanması,
· Borsa yatırım fonlarında, gayrimenkul sertifikalarında, gayrimenkul yatırım fonlarında ve girişim sermayesi yatırım fonlarında %20 olarak uygulanan marjların da %10'a düşürülmesine karar verildi.
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda:
· Pay ve Pay endeksi (BIST30, BIST Banka, BIST Sınai, BIST Likit Banka ve BIST Banka Dışı Likit 10) vadeli işlem sözleşmelerinde uygulanan günlük fiyat değişim limitlerinin %10'a düşürülmesine karar verildi.
Yatırım Kuruluşları ve Halka Açık Şirketler
Yatırım kuruluşları personellerinin yarı zamanlı, dönüşümlü, uzaktan erişimli olarak veya yatırım şirketinin belirleyeceği benzeri diğer usuller çerçevesinde çalıştırılmasına olanak sağlanacaktır.
Yatırım kuruluşları, mobil uygulamalar (whatsApp vb.) veya e-posta adresi üzerinden yapılan iletişimler vasıtasıyla müşteri emirlerine ilişkin işlem yapabilecek. Ancak yatırım kuruluşları, bu hususta müşterilere gerekli bilgilendirmeleri yapmak ve söz konusu işlemleri kayıt altına almak için makul kayıt mekanizmaları oluşturmak yükümlülüğü altında olacaktır.
Yatırım kuruluşları, emir iletimindeki değişikliklerini kendi internet siteleri aracılığıyla duyuracaktır.
Halka açık şirketler ve yatırım kuruluşları, SPK'ya yapacakları tüm bildirim ve başvuruları SPK'nın kayıtlı elektronik posta adresi üzerinden yapabilecektir.
Ek olarak, 20 Mart 2020 ve 22 Mart 2020 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile tüm etkinlik ve toplantılar, (genel kurullar da dâhil olmak üzere) Nisan ayı sonuna kadar ertelendi ve tüm kamu kurum ve kuruluşları çalışanları da mümkün olduğu ölçüde dönüşümlü çalışma veya uzaktan erişimli olarak çalışma şeklinde faaliyet gösterecektir.
Finansal Raporlama ve Duyurular
Sermaye piyasası araçları borsada veya teşkilatlanmış diğer pazarlarda işlem gören şirketlere, finansal tablolarını açıklamak için 30 günlük ek süre verilecek. Özel hesap dönemine sahip olan halka açık şirketler de 30 günlük ek süreden yararlanacaktır.
Portföy yönetim şirketleri ve aracı kurumlara, 2019 hesap dönemi ile 2020 yılı 3 aylık ara hesap dönemi finansal tablolarını açıklamak için bildirim sürelerini takip eden ayın sonuna kadar ek süre uzatımı verilmiştir.
2019 yılı hesap dönemine ait yatırım fonlarının finansal raporları ve emeklilik fonlarının yıllık raporları, 30 Nisan 2020 tarihine kadar açıklanabilecektir.
Sermaye piyasası araçları bir borsada veya teşkilatlanmış diğer pazarlarda işlem görmeyen ortaklıklara ise 2019 yılı hesap dönemi için bildirim sürelerini takip eden ayın sonuna kadar ek süre uzatımı verilecektir.
